Zijn de Bretton Woods-overeenkomsten succesvol?

Het Bretton Woods-systeem heeft een nieuwe monetaire order opgericht. De naam komt uit de plaats van de vergadering waar de afspraken werden opgesteld, Bretton Woods, New Hampshire. Deze ontmoeting vond plaats in juli 1944. Het Bretton Woods-systeem was een poging om wereldwijde economische rampen te vermijden, zoals de Grote Depressie die in 1929 begon en dat duurde al tien jaar.

Wat heeft Bretton Woods vastgesteld om te bereiken?

Het doel van de Bretton Woods-vergadering was het opzetten van een nieuw systeem van regels, voorschriften en procedures voor de belangrijkste economieën van de wereld om hun economische stabiliteit te waarborgen.

Bretton Woods heeft hiervoor het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank opgericht.

Het hoofddoel van het IMF was

• bevorderen van mondiale monetaire samenwerking,
• betere economische stabiliteit,
• internationale handel vergemakkelijken,
• werkloosheid en armoede verminderen
• duurzame economische groei bevorderen.

De Wereldbank heeft een soortgelijke missie, die zich concentreert op

• de eliminatie van extreme armoede en
• bevorderende middelen om de welvaart te delen

Bretton Woods en de Gold Standard

Bretton Woods heeft ook de Amerikaanse dollar als de wereldreservaat van de wereld gevestigd. Van 1944 tot 1971 werden alle grote wereldvaluta's aan de dollar gekoppeld, terwijl de dollar zelf aan goud was gekoppeld, een relatie die algemeen bekend staat als de Gold Standard.

Gealarmeerd door de uitstroom van goud uit de VS, Richard Nixon heeft de Gouden Standaard in 1971 verlaten. Vanaf dat jaar vorderden de valuta's van de wereld allemaal drijvend, zonder dat een munt een vaste waarde had - een omstandigheid die leidde tot de oprichting van valutamarkten: de forex.

slaagde Bretton Woods erin om zijn doelen te bereiken?

Op een duidelijke manier heeft het uiteindelijk niet: sinds de verlatenheid van de goudstandaard drijven alle wereldvaluta's tegen elkaar - een situatie die inherent minder stabiel is dan de voornaamste dollar van 1944 tot 1971.

Afgezien van het verlaten van de oprichting van de Bretton Woods-geïnitieerde gouden standaard, is er geen duidelijk antwoord op de vraag.

Zowel de Wereldbank als het IMF bestaan ​​vandaag - een opvallende prestatie in een vluchtige wereld - maar ze worden op grote schaal gekritiseerd.

Deze kritiek richt zich op de procedures en benaderingen van beide instellingen. Het gedeelde doel van het IMF en de Wereldbank kan worden gezien als het helpen van de zwakste economieën ter wereld en het verminderen van de kloof tussen welvaart en armoede wereldwijd. Weinig commentaren bezwaar maken tegen deze doelen. Maar beide instellingen zijn ervan beschuldigd dat ze op een manier werken die niet alleen deze doelen bereiken, maar dat verergert de voorwaarden van de economieën die ze naar verluidt willen verbeteren.Zo heeft de Wereldbank vaak de voorwaarden verbonden aan de leningen die zijn uitgereikt aan landen die in grote mate behoefte hebben aan een economische helpende hand die door zijn critici wordt gehandhaafd, met een toename van de werkloosheid en gedestabiliseerde nationale economieën. De economische voorschriften (en leningvereisten) die door beide instellingen worden aangeboden, zijn vaak gezien als ongevoelig voor de individuele sociale en economische omstandigheden van een schuldenaar. De relatie tussen het IMF en de Wereldbank en Griekenland is een voorbeeld dat vaak door de kritici van de instellingen wordt genoemd. Of het IMF en de Wereldbank daadwerkelijk de toename van de Griekse armoede veroorzaakte in de periode die in 2008 begon, is weinig twijfel dat de economische situatie in Griekenland vanaf 2016 niet verbeterd is. Er zijn systematische bank- en bedrijfsfouten en ongekende werkloosheid geweest.

Er is ongetwijfeld een deel van de kritiek verdiend. Daarbij is echter nog een nog grotere kwestie: is het moreel verdedigbaar dat de rijkste landen ter wereld het recht hebben om de zaken van kleinere landen te regelen door hen effectief te ontnemen van hun economische autonomie? Dat is een vraag die boven alle anderen drijft bij het onderzoek naar de gevolgen van de Britton Woods-overeenkomsten en de instellingen die zij ingewijd hebben.